سیم و کابل فرودگاه

مجموعه ای از سیم و کابل ها در بخشهای گوناگون فرودگاه مانند: ساختمان ترمینالها، برج مراقبت، GPU و روشنایی باند و تکسی وِی استفاده میشوند. نگاهی بر این محصولات و ویژگیهای مهمشان خواهیم داشت.

سیم و کابل ها در ترمینالهای فرودگاه

ارائه بسیاری از خدمات و انجام فرآیندها در ساختمان ترمینالهای فرودگاه و برج مراقبت، نیازمند وجود انواع سیم و کابل است. بخشی از این سیم و کابلها برای برقرسانی به سیستمهایی مانند روشنایی، تهویۀ مطبوع، نمایشگرها، آسانسورها، پله برقیها و تسمه نقاله ها استفاده میشوند. گروهی دیگر از کابلها وظیفۀ تبادل دیتا و سیگنالهای کنترلی را بر عهده دارند. و دسته ای دیگر در مدارهای اعلام و اطفای حریق به کار میروند.

بیشتر سیم و کابلهای مذکور در ترمینالهای فرودگاه، همانند محصولاتی هستند که در فضاهای دیگر و برای کاربردهای مشابه استفاده میشوند. اما با توجه به این موضوع که ساختمانهای فرودگاههای بزرگ با تراکم حضور جمعیت رو به رو میشوند، بهتر است سیمها و کابلهایی که برای این فضا انتخاب خواهند شد از ویژگیهای بازدارندگی گسترش شعله و کم دود و بدون گازهای سمی در صورت سوختن، برخوردار باشند.

مروری بر فهرست برخی از این سیم و کابلها داریم:

• سیمهای برق و ارت عایقدار افشان، نیمه افشان و مفتولی معمولی مانندِ: H07V-U, H07V-R, H07V-K
• سیم های برق و ارت با عایق LSZH مثلِ: H07Z-U, H07Z-R, H07Z-K
• کابلهای برق افشان و مفتولی معمولی همچون: H05VV-F, H07VV-F, H05VV-U
• کابل های برق افشان هالوژن فری مانندِ: H05Z1Z1-K, H07ZZ-K
• کابلهای قدرت LV معمولی بدون زره و زره دار مثلِ: NYY, N2XY, NAYY, N2XRY
• کابل های برق LV با عایق و روکش LSHF همچون: N2XH, NA2XH, N2XRH
• کابلهای برق فشار متوسط معمولی مثلِ: N2XSY, N2XSEY, N2XSEYRY, NA2XSYBY
• کابل های MV کم دود و بدون هالوژن همچون: N2XSH, N2XSEH, NA2XSH
• کابلهای تخت آسانسور و بالابر مانندِ: H05VVH6-F, H07VVH6-F, H05ZZH6-F
• کابل های کنترل معمولی مثلِ: YSLY-JB, YSLY-JZ, YSLCY-OB, YSLCY-JZ
• کابلهای فرمان LSZH همچون: HSLH, HSLCH
• کابل های دیتا و سیگنالینگ مثلِ: LiY(St)CY, LiHCH
• کابلهای مخابراتی و دیتا مانندِ: J-Y(St)Y, J-H(St)H
• کابل های شبکه Cat6 و Cat 6A با روکش PVC یا LSFOH
• کابلهای کواکسیال با روکش PVC یا LSZH
• کابل های فیبر نوری با پوشش خارجی LSFOH
• کابلهای Fire resistant برای مدارهای اعلام حریق، روشنایی اضطراری، هشدار دهنده و بلندگوها

در فهرست بالا، تمامی سیم و کابلها دارای خاصیت Flame retardant هستند؛ اما این ویژگی در مدلهای LSZH یا LSHF، ارتقاء یافته است.

کابل های GPU

GPU مخفف Ground Power Unit و به معنای واحد انرژی زمینیست. معمولاً با هدف کاهش مصرف سوخت و کاهش صدا، هنگامی که هواپیما بر روی زمین میباشد و عملیات سوار شدن مسافران در هواپیمای مسافربری یا بارگیری در هواپیمای باری در حال انجام است، موتورهای هواپیما خاموش هستند. در این صورت، برای تأمین انرژی الکتریکی مورد نیاز روشنایی داخل هواپیما، سیستم تهویۀ مطبوع و مانند اینها، به منبع برق خارجی نیاز خواهد بود. GPU همان منبع انرژی الکتریکی میباشد. در صورت نیاز، از GPU برای کمک به استارت موتورهای هواپیما نیز میتوان استفاده کرد.

برق هواپیما معمولاً به شکل DC با ولتاژ 14 یا 28 ولت و AC با ولتاژ 115 یا 120 ولت با فرکانس 400 هرتز است. دلیل استفاده از فرکانس 400 هرتز نیز کاهش ابعاد و وزن تجهیزاتی مانند مولدها، ترانسفورمرها و الکتروموتورهای درون هواپیماست.

ارتباط GPU (ها) با هواپیما، از طریق کابلهای مخصوصی انجام میشود. این کابلها، برق AC با فرکانس 400 هرتز را از GPU های متحرک یا ثابت نصب شده در فرودگاه، به هواپیما منتقل میکنند. از ساختارهای گوناگون کابل های GPU در فرودگاه، میتوانیم به موارد زیر اشاره نماییم:

• کابل تک رشتۀ مسی افشان کلاس 5 در سطح مقطعهای 35 تا 120 mm². عایق TPE.
• تک رشتۀ مسی افشان کلاس 6 در سایزهای 35 تا 120 میلیمتر مربع. عایق TPE. به همراه 4 رشته سیم مسی 1 میلیمتر مربعی با عایق TPE برای مدار کنترل. روکش نهایی PUR.
• کابل سه رشتۀ مسی کلاس 6 در سایزهای 35 و 70 Sq.mm. عایق XLEPR. هشت رشته سیم مسی 1 mm² با عایق XLPE برای مدار کنترل. اسکرین به شکل سیمهای مسی هم مرکز (میتوانند در نقش رسانای نول هم باشند). پوشش خارجی PUR.
• کابل چهار رشتۀ مسی کلاس 5 یا 6 با سطح مقطعهای 35 تا 120 میلیمتر مربع. عایق EPR کراسلینک. 4 رشته سیم مسی یک میلیمتر مربع مخصوص مدار کنترل با عایق پلی الفین. روکش پلی اورتان.
• کابل هفت رشتۀ مسی نیمه افشان گرد (کلاس 2) یا افشان گروه 5 در سایزهای 25 تا 70 mm². عایق PVC یا XLPE. روکش پی وی سی.
• کابل 7 رشتۀ مسی گروه 2 یا 5 در سایزهای 25، 35 یا 50 Sq.mm. عایق EPR. سیمهای مسی 1 mm² با عایق EFTE برای مدار کنترل. 6 رشتۀ قدرت بر روی یک رشتۀ مرکزی تابیده میشوند. رشته های کنترل به صورت دستۀ 3 یا 4 تایی در فاصلۀ بیرونی رشته های برق قرار میگیرند. پوشش میانی همۀ اجزای داخلی را دربرمیگیرد. روکش نهایی از جنس PUR خواهد بود.
• کابل هفت رشتۀ مسی کلاس 5 یا 2 در سطح مقاطع 35 تا 70 میلیمتر مربع. عایق XLPE. پوشش میانی از جنس PO، PVC یا LSZH. استفاده از آرمر سیمی آلومینیومی (AWA) یا شیلد نوار یا بافت مسی. روکش نهایی PO، پی وی سی یا آمیزۀ LSZH.

ولتاژ نامی تمامی این کابلها، 0.6/1 کیلوولت است. در کنار این محصولات، برای ایجاد ایمنی و هم پتانسیل کردن بدنۀ هواپیما با تجهیزات سوختگیری یا مانند آن، از کابل اتصال زمین با هادی مسی افشان 16 میلیمتر مربعی، عایق XLEPR و روکش PUR به رنگ زرد و سبز استفاده میشود.

کابل های روشنایی باند فرودگاه

چراغها یا لامپهای گوناگون با رنگ، چینش و مقدار روشنایی تعریف شده، در باندهای پرواز (ران وِی)، تَکسی وی و apron یا رمپ فرودگاهها تعبیه میگردند تا حد و حدود باند، وضعیت تقرب هواپیماها به فرودگاه و taxiing ایمن به واسطۀ این چراغها ممکن شود. به عبارت دیگر، درست عمل نمودن روشنایی باندهای فرودگاه در تضمین امنیت تیک آف، لندینگ و اپروچ هواپیماها نقش بسیار مهمی دارد.

کابلهایی که برای برق رسانی به سیستم روشنایی فرودگاه به کار میروند، تحت عنوان کابل روشنایی فرودگاه یا Airfield Lighting Cables شناخته میشوند. این کابلها باید بتوانند با توجه به شرایط محیط نصب، با قابلیت اطمینان بالا نسبت به تأمین انرژی مورد نیاز این روشناییها عمل نمایند. بنابراین، انتظار میرود که کابلهای مذکور در مقابل آب، فرابنفش آفتاب، بنزین، روغنها، گریسها و مایعات یخ زدا، مقاومت نشان دهند.

در تصویر زیر، نمایی از مدار روشنایی Runway فرودگاه را مشاهده میفرمایید:

کابلهای MV مدار اولیه یا پرایمری، مطابق با استاندارد ملی 10431 و استاندارد جهانی IEC TS 62100 تولید میشوند. از استانداردهای بین المللی مرتبط با سیستم روشنایی زمینی فرودگاه، میتوان به IEC 61820 تا 61823 و IEC 62143 اشاره کرد.

مطابق با IEC 61822، ولتاژ اسمی کابلهای مدار پرایمری، 3 یا 5 کیلوولت (رسانا به زمین) خواهد بود. رسانای کابلها، مس ساده یا قلع اندود گرد با حداقل سایز 6 میلیمتر مربع است. مشخصات این هادیها مطابق با IEC 60228 میباشد. عایق کابل میتواند یکی از مواد: PVC/B، PE، EPR، HEPR و XLPE باشد.

روی رسانا و عایق کابل را میتوان با اسکرین غیر فلزی از مواد نیمه هادی پوشش داد. این کابلها را میتوان بدون شیلد یا با شیلد فلزی طراحی نمود. شیلد فلزی میتواند یکی از حالات زیر باشد:

• نوار مسی یا برنجی با ضخامت نامی حداقل 0.075 میلیمتر و حداقل همپوشانی 20%
• سیمهای مسی کنسنتریک (هم مرکز) که سطح مقطع معادل مجموع آنها حداقل 2.5 میلیمتر مربع خواهد بود. فاصلۀ میان هر دو سیم در هیچ نقطه ای نباید از 8 میلیمتر بیشتر باشد. میانگین فاصله آنها از یکدیگر نیز نباید بیش از 4 میلیمتر باشد.
• بافت از سیمهای مسی با حداقل ضریب پر کنندگی 0.6

جنس روکش نهایی کابل باید یکی از آمیزه های: PVC نوع ST1 یا ST2، پلی اتیلن، PCP یا CSPE و یا XLPE باشد. رنگ روکش معمولاً مشکی و ضخامت اسمی آن 1.4 میلیمتر است. با درخواست مشتری میتوان روکش با رنگ مناسب دیگر و نیز کابل مجهز به آرمر را هم تولید و تحویل نمود.

کابل های LV مدار سِکِندری روشنایی باند فرودگاه با ولتاژ اسمی 450/750 ولت، رسانای مس افشان، عایق EPR یا EPDM و روکش نهایی PCP خواهند بود. مشخصات این محصول منطبق بر IEC 60245-4 است. سایز کابلها بر اساس طراحی مدار و سفارش مشتری خواهد بود؛ مثلاً تک رشتۀ 6×1، دو رشتۀ 2.5×2، 4×2، 6×2 و سه رشتۀ 3G4، 3G2.5 و 3G6.

---

عکس و مشخصات سیم و کابلها، برگرفته از بروشور و کاتالوگهای شرکتهای محترم Nexans و Eland Cables و متن استاندارد ملی هستند.