قطر خارجی کابل + نحوۀ اندازه گیری

این نوشتار به موضوع قطر خارجی کابل و روشهای اندازه گیری آن میپردازد و چند نمونه از کاربردهای مقدار O.D را اعلام میکند.

قطر خارجی کابل چیست؟

شکل مقطع یا محل برش بسیاری از سیم و کابل ها، گرد یا همان دایره است. کلِ کابل گرد هم یک استوانه به شمار خواهد رفت. منظور از قطر خارجی کابل یا سیم، قطر همین دایره یا استوانه است. این قطر بر روی پوشش خارجی سیمها یا کابلها اندازه گیری میشود. به عبارت دیگر، قطر خارجی یا قطر نهایی کابلها، شامل تمام اجزای آن مانند: هادی، عایق، روکش و اجزایی حفاظتی مثلِ شیلد و زره (در صورت وجود) خواهد شد.

در زبان انگلیسی، اغلب ترکیب Overall diameter برای اشاره به مفهوم قطر نهایی یا قطر کلی استفاده میشود. گاهی هم ترکیبات Outer diameter یا Outside diameter بدین منظور به کار میروند که همگی مفهوم یکسانی خواهند داشت. مخفف این لغات، O.D میباشد.

نحوۀ اندازه گیری قطر نهایی کابل

برای اندازه گیری O.D یک سیم یا کابل، روشهای گوناگونی قابل تعریف و اجرا خواهد بود. این روشها بر پایۀ مفاهیم ریاضیات و هندسه ارائه میگردند. در اینجا دو روش را اعلام میکنیم:

1. روش نخست: با استفاده از ابزارهای اندازه گیری قطر مانند کولیس، میتوان به آسانی قطر نهایی یا همان قطر خارجی سیمها و کابلها را اندازه گیری نمود.
2. روش دوم: اگر کولیس یا ابزارهای مشابه آن در دسترس نباشند یا کابل قطور باشد و نتوان از کولیس استفاده کرد، روش اندازه گیری با متر نواری یا نوار ساده را به کار میبریم. به این شکل که توسط یک متر نواری انعطاف پذیر یا یک نوار یا نخ، محیط کابل را اندازه گیری میکنیم. اگر نوار را به کار ببریم، آن را به دور کابل میپیچیم و با دقت نشانه گذاری میکنیم. پس از آن نوار را بر روی سطحی صاف باز میکنیم و طول علامت گذاری شده را با یک خط کش یا هر نوع متری، اندازه میگیریم. این عدد، محیط استوانه است که با تقسیم آن بر عدد پی (π)، قطر کابل به دست خواهد آمد. البته، برخی نوارهای مخصوص اندازه گیری قطر وجود دارند که اعداد آنها مستقیماً قطر استوانه را نشان میدهند و نیازی به تقسیم بر عدد پی نخواهد بود (تصویر بالا، سمت راست، عکس بالا).

کاربرد O.D کابل

با دانستن یا اندازه گیری O.D یا همان قطر خارجی کابلها، میتوانیم از آن در محاسبات مورد نیاز کابلکشی استفاده نماییم؛ مثلاً:

• بسیاری از تولید کنندگان، برای اعلام حداقل شعاع خمش کابلها، ضرایبی از قطر نهایی آنها را اعلام میکنند. برای مثال با توجه به نوع کابل مینوسند: 8xO.D، دوازده برابر قطر خارجی کابل و مانند اینها. برای محاسبۀ حداقل شعاع خمش (minimum bending radius) باید قطر نهایی کابلهای مورد نظر را بدانیم یا اندازه بگیریم.
• برای تعیین قطر مناسب لوله یا داکت کابلکشی، دانستن ابعاد مطلوب سینی یا ترانشه برای کابل های مناسب نصب در ترانشه، فاصله گذاری مناسب میان کابلها و تعیین اندازۀ مناسب گلند یا تطبیق قطر آن، اطلاع از قطر خارجی کابل ها لازم خواهد بود.