کابل های جریان ضعیف شامل انواع کابلهایی میشوند که برای تبادل سیگنالهای ارتباطی، صوتی، ویدیویی، کنترلی و اطلاعاتی، از جریانهای پایینی استفاده میکنند.
تعریف کابل جریان ضعیف
در سیم کشی یا کابل کشی ساختمانهای مسکونی، تجاری، خدماتی، اداری، درمانی، رفاهی و حتی صنعتی، غالباً دو دستۀ مجزا تعریف میشوند.
دسته نخست کابلهایی هستند که توان الکتریکی را توزیع میکنند و به عنوان کابل قدرت و کابل برق شناخته میشوند و گروه دوم انواع کابلهایی که هدف از به کارگیری آنها انتقال جریان الکتریکی برای مصارف برقی نیست؛ بلکه جریان برق حامل سیگنالهای ارتباطی و اطلاعاتی خواهد بود. دسته دوم را با عنوان کابلهای جریان ضعیف یا Low Current هم میشناسیم.
توجه بفرمایید که عنوان «جریان ضعیف» مترادف «فشار ضعیف» نیست. فشار ضعیف، همان ولتاژ پایین (Low Voltage) است که به ولتاژ نامی یا ولتاژ کار کابلها و سیستمها اشاره دارد. بیشتر کابلهای جریان ضعیف، کابل فشار ضعیف هم هستند؛ اما کابلهای قدرت فشار ضعیفی در سیستمها وجود دارد که حامل جریانهای بالا میباشند و در محدوده جریان ضعیف تعریف نمیشوند. بنابراین، نباید این دو عبارت را به یک معنا و مفهوم برداشت کنیم.
انواع کابل جریان ضعیف
- کابل تلفن و مخابراتی
- کابلهای زنگ اخبار، درب باز کن و آیفون صوتی یا تصویری
- کابل آنتن تلویزیون
- کابلهای دوربین مدار بسته
- کابل های سیستم کارت ساعت یا دستگاه های ثبت ورود و خروج
- کابلهای اعلان و اعلام حریق
- کابلهای صوتی و تصویری
- کابل شبکه های کامپیوتری
- کابل سامانه مدیریت ساختمان (BMS) یا کابل KNX
- کابلهای پیام رسان
کابلهای تلفن و آیفون تصویری
اولین زیر مجموعه از کابلهای آمپراژ پایین، کابلهای تلفن و آیفون هستند. این کابلها از هادیهای مسی برای عبور جریانهای الکتریکی ضعیف استفاده میکنند تا به واسطه آنها امواج صوتی و تصویری را منتقل نمایند.
مانند دیگر کابلهای جریان ضعیف، حفاظت از سیگنالهای عبوری از کابلهای تلفن و مخابراتی مهم است؛ بنابراین وجود یک پوشش فلزی مانند فویل به همراه سیم تخلیه (ارت) برای مصون ماندن از تداخلات الکترومغناطیسی در این کابلها ضروری خواهد بود.
کابل آنتن تلویزیون
زیر گروه بعدی از کابل های جریان ضعیف، کابلهایی هستند که برای ارتباط میان آنتن تلویزیون تا دستگاههای گیرنده به کار میروند. بهترین گزینه برای چنین کاربردی، کابلهای کواکسیال هستند که می توانند امواج صوتی و تصویری را با کیفیت مطلوب منتقل نمایند.
کابلهای رایج برای این مصارف، کابل کواکسیال 4.5C-2V با هادی مرکزی و شیلد مسی و کابل کواکسیال RG-6 است.
کابل دوربین مدار بسته
این روزها سیستمهای دوربین مدار بسته برای ارتقای ایمنی و امنیت در مکانهای مختلف استفاده میشوند. برای ارتباط این دوربینها با هم و با محل ضبط یا پایش تصاویر، کابلهای زیر استفاده میشوند:
- کابل کواکسیال RG59، RG6 و RG11
- کواکسیال ترکیبی (کواکسیال و برق)
- کابلهای شبکه Cat6 برای سیستم دوربین مدار بسته IP
کابلهای دستگاه های کارت ساعت و کنترل ورود و خروج
برای این کاربرد با توجه به نوع دستگاهها، از کابل های جریان ضعیف گوناگونی استفاده میشود. کابل زوجی مسی فویل دار، کابل مسی افشان شیلد دار، کابل RS 232، کابل USB و کابل شبکه از موارد مهم این کابلها هستند.
کابل اعلام حریق
سامانه های اعلام حریق امروزه در ساختمانهای مسکونی، اداری، تجاری و خدماتی، هتلها و صنایع طراحی و اجرا میشوند. با توجه به ویژگیهای محل نصب این سیستم، کارکرد و اهداف طراحی و همین طور دستورالعملهای مربوطه، از کابلهای زیر استفاده میگردد:
- کابل افشان مسی شیلد دار با روکش PVC: برای سیستم اعلان حریق ساده با درجه حفاظتی کم و متوسط
- افشان مسی شیلد یا فویل دار با عایق XLPE و روکش هالوژن فری دیرگداز: برای سامانه های اعلان و اعلام حریق با درجه حفاظت حرارتی متوسط
- افشان، نیمه افشان و مفتولی مسی فویل دار مجهز به سیم محافظ و عایق و روکش مقاوم در برابر آتش: برای کلیه سیستمهای اعلام و اطفای حریق با درجه حفاظتی بالا
کابلهای صوتی و تصویری
همان طور که ملاحظه میفرمایید، بخش مهمی از انواع کابلهای جریان ضعیف برای انتقال امواج صوتی و تصویری استفاده میشوند. با توجه به نوع سیستمهای صوتی و تصویری، کابلهای مخصوص آنها و یا کابل افشان شیلد دار و کابل کواکسیال به کار میروند.
کابل شبکه
شبکه های کامپیوتری کابلی یک نمونه دیگر از سیستمهای جریان ضعیف هستند. نظر به نوع شبکه، شرایط نصب، حجم داده ها و اطلاعات تبادل شونده و سرعت مورد نظر برای انتقال آنها، از کابلهای زیر در شبکه های رایانه ای استفاده مینماییم:
- کابل Cat5E
- کابل Cat6 بدون شیلد (UTP)
- Cat6 فویل دار مانند F/UTP
- Cat6 شیلد و فویل دار مانند SF/UTP
- Cat6A در دو شکل SFTP و FFTP
در ساخت این کابلها از رسانای مسی استفاده میشود.
کابل BMS
مدیریت یکپارچه ساختمان هدف اصلی طراحی سامانه های BMS است. کابل KNX سازگار با استاندارد و پروتکل KNX و EIB، رایجترین کابلی است که در مدیریت خانه های هوشمند به کار میرود.
تجهیزات کنترل روشنایی، ایمنی ساختمان، کنترل سیستم تهویه مطبوع و کنترل مصرف انرژی، توسط کابل کی ان ایکس به یکدیگر مرتبط میشوند. این کابل معمولاً دارای دو زوج رشته 0.8 میلیمتری است که توسط فویل آلومینیوم/پلی استر و سیم تخلیه حفاظت میشوند.
کابلهای پیام رسان
از دیگر تجهیزات جریان ضعیف میتوان به دستگاههای پیام رسان اشاره کرد که وظیفه انتقال ساده پیام را در ساختمانهای اداری، بیمارستانها و کارخانه ها بر عهده دارند.
این پیامها غالباً به شکل روشن شدن یک چراغ یا به صدا در آمدن بوق هشدار و یا پخش صدا در بلندگوها منتقل میشوند. سیستم احضار پرستار یا Nurse Call System در بیمارستانها از نمونه های این کاربرد به شمار میرود.
این دستگاهها ممکن است به همراه خود دارای کابلهای رابط مخصوص باشند و یا از کابلهای زیر برای ارتباط میان تجهیزات هر کدام از آنها استفاده شود:
- کابل افشان مسی ساده 1.5×2 یا 1.5×3
- افشان مسی شیلد دار
- کابل کواکسیال میکروفون
کابل جریان ضعیف در مقررات ملی ساختمان
در مبحث سیزدهم مقررات ملی ساختمان و در بخش تأسیسات جریان ضعیف، نکاتی مطرح شده است که توجه شما را به موارد مهم آنها در مورد کابلها جلب میکنیم:
- مدارهای هر یک از سیستمهای جریان ضعیف باید به طور مستقل کشیده شود (جز در مواردی که مجاز اعلام میشود) و نباید با مدارهای سیستمهای دیگر به ویژه مدارهای قدرت (روشنایی، پریز، موتور و …) یک جا کشیده شود.
- کابلهای مربوط به هر سیستم باید از نظر قطر و سطح مقطع و ساختمان آن، برای سیستم مورد نظر مناسب باشد.
- دفن کابل های جریان ضعیف در زیر زمین به شرطی مجاز خواهد بود که ساختمان کابل برای این کار مناسب باشد.
- چنانچه کابلهای سیستم جریان ضعیف در یک کانال یا در یک مجرای بنایی و نظایر آن همراه با کابلهای قدرت کشیده شوند، باید نوعی حصار آنها را از هم جدا کند.
- حداقل قطر کابل تلفن، زنگ، احضار و درب باز کن، 0.6 میلیمتر است.
- حداقل سطح مقطع کابلهای پیام رسانی 1.5 میلیمتر مربع است.
- کابل آنتن مرکزی باید از نوع هم محور (کواکسیال) با امپدانس مشخصه 75 اُهم باشد.
- کابلهای مورد استفاده در سیستم های تلفن باید نوعی پرده فلزی (فویل) داشته و شامل یک رشته هادی مخصوص اتصال زمین باشند.
روش خرید انواع کابل جریان ضعیف
برای تهیه و خرید اکثر کابلهایی که در این مقاله برای استفاده در شبکه های جریان ضعیف معرفی شدند، راه ساده ای وجود دارد. مجموعه ما این کابلها را از تولیدات منطبق با استانداردها عرضه مینماید و مشتریان با ثبت درخواست، میتوانند از مشخصات دقیق، قیمت روز و زمان تحویل کابلها آگاه شوند.
امور مربوط به درخواست خرید، انتقال اسناد مالی و پیگیری تحویل یا ارسال کابلها نیز از همین طریق و به همین سادگی امکان پذیر است.