زمانی که سخن از کابل LSHF میشود، یعنی با کابلی سر و کار داریم که بدون مواد هالوژنی بوده و در زمان سوختن، کم دود خواهد بود. حال ممکن است یک کابل برق، کابل فرمان، کابل شبکه و دیگر انواع کابل با چنین قابلیتی تولید و عرضه گردند.
کابل LSHF چیست؟
حروف اختصاری LSHF سر واژه های: Low Smoke, Halogen Free هستند که معنای آن کم دود و بدون هالوژن میباشد. کابل LSHF کابلی با این ویژگیهاست که با توجه به نوع کاربرد و شرایط محل نصب، از سوی مشتریان مورد تقاضا قرار میگیرد.
ممکن است به جای عنوان LSHF از نامهای دیگری برای معرفی یا درخواست این کابلها استفاده شود که مترادف با همین اسم هستند. برخی از این عناوین عبارتند از:
- LSZH: در این عنوان به جای هالوژن فری از عبارت Zero Halogen (هالوژن صفر) استفاده شده.
- LS0H: همان عنوان قبلی است؛ فقط به جای Zero از عدد صفر استفاده شده.
- LSFOH: کوتاه شدۀ عبارت Low Smoke, Free Of Halogen است.
- LSNH: به جای هالوژن فری، مخفف Non Halogen که برابر غیر هالوژن است به کار رفته.
از سویی دیگر، برخی آمیزه ها با ویژگی LSF یا LS معرفی میشوند؛ مانند LSPVC یا LS-PVC. باید دانست که این مواد کم دودند؛ اما بدون هالوژن و فاقد گازهای سمی نیستند. برخی از آنها همچنان در هنگام سوختن تا 22% هیدروژن کلرید منتشر میسازند؛ بنابراین، میان LSF که همان Low Smoke and Fume است با LSHF تفاوت وجود دارد.
هالوژنها کدامند و چرا کابل بدون هالوژن؟
عناصر گروه 17 جدول تناوبی با نام هالوژن شناخته میشوند. چون نتیجه ترکیب این عناصر با گروه اول تولید نمک است، عنوان هالوژن برای آنها به کار میرود. فلوئور، کلر، برم، ید و استاتین عناصر گروه هالوژن هستند. هالوژنها واکنش پذیری بالایی دارند و به شدت سمی میباشند.
در اثر سوختن PVC که مادۀ عایقی رایج در تولید سیم و کابل است، گاز کلرید هیدروژن تولید میشود. این گاز برای سلامتی انسان و دیگر جانداران بسیار خطرناک است. همچنین به دلیل خورنده بودن اسید حاصل از ترکیب این گاز با بخار آب، امکان صدمه به تجهیزات هم وجود خواهد داشت.
علاوه بر این، تولید دود تیره از PVC های معمولی در هنگام سوختن، موجب کاهش قدرت بینایی و اختلال در خروج از محل و امداد رسانی خواهد شد. به همین دلیل است که نظر به محل نصب، گاه به کارگیری کابل LSZH ضرورت مییابد.
موادی که در ساخت عایق و روکش کابلها به کار میروند، تعیین کنندۀ LSHF بودن یا نبودن آنها هستند. به عبارت دیگر، اگر در تولید کابلها از متریالهایی استفاده کنیم که بدون هالوژن بوده و در هنگام سوختن کم دود و گازهای متصاعد شده از آن غیر سمی باشند، محصول ما یک کابل LSHF خواهد بود.
چه کابلهایی LSHF هستند؟
برای آنکه بتوان خصوصیت LSZH یا LSHF را برای یک کابل تأیید و اعلام نمود، انجام و نتیجۀ دو آزمایش زیر لازم خواهند بود:
- آزمایش BS EN/IEC 61034؛ تست چگالی یا تراکم دود: این تست برای اندازه گیری میزان دود تولید شده از سوختن کابلها طراحی شده است. این آزمایش در داخل یک محفظه با ابعاد 3×3×3 متر انجام میشود و به همین دلیل اغلب با عنوان آزمایش مکعب سه متری میشناسندش. مدت زمان آزمون، 40 دقیقه است. این آزمایش با نظارت بر عبور یک پرتوی نور سفید از داخل محفظه انجام میشود و باید بیش از 60% دید نور حاصل شود. اگر عبور نور کمتر از این مقدار باشد، نشان دهندۀ تراکم بالای دود حاصل از سوختن سیم یا کابل است و نمیتوان عنوان کم دود را برای آن به کار برد.
- تست BS 50267 یا EN/IEC 60754، آزمون انتشار گازهای اسیدی: این روش آزمایشی برای تعیین سطوح گازهای اسیدی است که در طی احتراق مواد عایق و روکش کابل ایجاد میشوند. 0.005 ±1 گرم از مواد عایق یا روکش را در یک کورۀ لوله ای قرار میدهند و به مدت 30 دقیقه تا دمای 935+ C° حرارت میدهند. گازهای تولید شده به یک محلول گیر جذب و سپس به یک لیتر مایع تبدیل میشوند. سپس pH محلول و مقادیر رسانایی مورد آزمایش قرار میگیرند. مواد هالوژن صفر کم دود به این صورت تعریف میشوند که دارای pH بیشتر از 4.3 هستند و رسانایی آنها کمتر از 10 µS/mm است. همچنین مقدار HCL منتشر شده باید کمتر از 0.5 درصد باشد.
مثالهایی از انواع کابل HFLS:
- کابل های برق افشان مانند: H07ZZ-F
- کابلهای کنترل افشان مثل: HSLCH, HSLH
- کابل های قدرت LV مانند: N2XH-O/J, N2XRH-O/J و NA2XH-O/J
- کابلهای قدرت MV مثل: N2XSH, NA2XSH, N2XSHRH, NA2XSHBH, N2XSEH
- کابل های ابزار دقیق مانند: RE-2X(St)H
- کابلهای فایر آلارم (اعلام حریق) با روکش LSFOH
- کابل های شبکه مثل: CAT6 SF/UTP LSZH Sheathed
خرید کابل LSHF
انواع کابل برق، کابل کنترل، کابل ابزار دقیق و کابل شبکه با ویژگی کم دود و عاری از هالوژن قابل تحویل هستند. بر اساس کمیت درخواستها، برخی از سایزهای این کابلها در برنامۀ جاری واحدهای تولید قرار دارند و گروهی دیگر مطابق سفارش تولید میشوند.
گروهی از کابل ها افزون بر ویژگی LSHF، مقاوم در برابر حرارت یا مقاوم در برابر حریق نیز هستند. چنین کابلهایی اغلب در مدارهای اضطراری و اعلام حریق به کار میروند.