استاندارد رنگ بندی کابل برق

آیا میدانید استاندارد جدید رنگ بندی کابل برق چه رنگهایی را برای رشته های کابل اعم از فاز(ها)، نول و ارت تعیین میکند و تفاوت آن با استانداردهای قدیمی چیست؟

دلیل رنگ بندی رشته های کابل

سخن از رنگ رشته های کابل برق که به میان می آید، احتمال دارد این سوال مطرح شود که اساساً چرا رنگ رشته های کابل را متفاوت انتخاب میکنند؟ برای پاسخ به این پرسش باید گفت که مهمترین دلیل این کار، ایجاد تمایز میان این رشته هاست.

فرض بفرمایید که یک کابل برق چهار رشتۀ سه فاز را در تابلوی اصلی به فازها و نول متصل کرده ایم. حال در انتهای کابل برای اتصال درست رشته ها اگر رنگ همه آنها یکسان باشد، کار سخت خواهد بود. اما در صورتی که هر رشته رنگ مخصوص به خود را داشته باشد، به آسانی میتوان تشخیص داد که کدامیک مربوط به فاز اول، فاز دوم، فاز سوم و نول است.

تغییر در توالی فازها موجب تغییر در جهت گردش الکتروموتورها خواهد شد و یا جا به جا وصل نمودن فاز و نول در کابل چهار رشته، سبب دو فاز شدن سیستمهای تکفاز و آسیب به تجهیزات الکتریکی میگردد. بنابراین، شناسایی دقیق رشته های کابل موضوع بسیار مهمیست که از طریق رنگ بندی و تست رشته ها به دست می آید.

چرا برای رنگ رشته های کابل استاندارد وضع شده است؟

اکنون که پی به اهمیت و مزیت تفاوت رنگ رشته های کابل برق بردیم، پرسش دیگری به ذهن می آید. چرا رنگ بندی هم استاندارد دارد؟ همین که رنگها متفاوت باشد به هدف مذکور میرسیم؛ پس چه نیازی به طرح این موضوع در استانداردها بود؟

استانداردها سبب تعیین مقررات و حدودها میشوند و یک هماهنگی در تولید کابلها ایجاد مینمایند. عملکرد درست و ایمن، نتیجۀ توجه به استانداردها و رعایت مفاد آنها میباشند.

همان طور که دیگر مشخصات کابلهای برق مانند جنس و سایز هادیها، جنس و مشخصات عایق و روکش کابلها، ولتاژ نامی و موارد دیگر در استانداردهای رسمی تعریف شده اند و باید کابلها برابر با آنها طراحی و ساخته شوند، رنگ بندی رشتۀ کابلها هم در همین استانداردها معین شده است.

استاندارد رنگ بندی کابل برق LV

از گذشته تا کنون، استانداردهای مختلفی برای این موضوع ایجاد شده است. برخی از این استانداردها پس از مدتی به روز شده و شاهد تغییراتی در آنها بوده ایم. در اینجا قصد داریم نگاهی داشته باشیم بر این استانداردها که در کشورهای مختلف مورد استناد قرار گرفته و میگیرند.

گفتن این نکته هم خالی از لطف نیست که رنگ بندی معرفی شده مربوط به کابلهای برق و قدرت است. دیگر کابلها، مانند کابل شبکه و تلفن، استانداردهای متفاوت و مخصوص خود را برای رنگ بندی دارند که موضوع گفت و گوی این بخش نیست.

در جدول زیر، استانداردهای رنگ بندی کابل برق را ملاحظه میفرمایید:

همان طور که مشاهده فرمودید، استاندارد ملی ایران در موضوع رنگبندی رشته های کابل برق سه رشته و بالاتر، مطابق با استاندارد جدید IEC است.

رنگ فاز و نول در کابل

با توجه به جدول متوجه میشویم که بر اساس استاندارد ملی ایران و استاندارد IEC 60445، رنگ بندی فاز (ها)، نول و ارت به این صورت است:

• L1 یا فاز اول: قهوه ای
• L2 یا فاز دوم: مشکی
• L3 یا فاز سوم : طوسی
• N یا نول: آبی
• PE یا رسانای حفاظتی اتصال زمین: زرد/سبز

در بخش قابل توجهی از درخواستهای کابل قدرت چند هستۀ ولتاژ پایین (تا 1 کیلو ولت) در ایران و بر مبنای مقرراتی که به استاندارد توانیر موسوم است، رنگبندی زیر درخواست میشود و بر این اساس اکثر تولیدات شرکتهای ایرانی برای بازار داخل، با این رنگهاست:

• فازها: قرمز، زرد و مشکی
• نول: آبی
• ارت: ترکیب رنگ زرد و سبز