عنوان کابل ولتاژ پایین، متنوع ترین گروه از کابلها را شامل میشود. این مقاله حاوی اطلاعاتی درباره تعاریف، استانداردها، گوناگونی و چگونگی انتخاب و خرید این کابلهاست.
تعریف کابل ولتاژ پایین
عنوان ولتاژ پایین معادل Low Voltage است که از عبارت فشار ضعیف نیز برای معرفی آن استفاده میشود. دسته بندیهای متعددی در صنعت برق و الکترونیک برای ولتاژها وجود دارد. ما در اینجا تعریف ولتاژ پایین را بر پایه استاندارد IEC 60038 و استاندارد ملی ایران شماره 6، اعلام میکنیم.
در این استانداردها، ولتاژهای 100 ولت تا 1000 ولت در یک جدول و دسته قرار گرفته اند. بنابراین میتوان همه ولتاژهای سیستم جریان متناوب (AC) را که کمتر و مساوی 1000 ولت (1 کیلو ولت) هستند، در گروه LV جای داد. پیرو این تعریف، کابلهایی که ولتاژ نامی آنها در محدوده مذکور است، با عنوان فشار ضعیف یا ولتاژ پایین معرفی میشوند.
احتمالاً بر پایه تعریفی که ارائه شد، شما هم به این نکته رسیده اید که با تنوع بالایی در کابلهای ولتاژ پایین رو به رو خواهیم بود. این گوناگونی غالباً در نتیجه تنوع مصارفیست که در سطوح ولتاژی فشار ضعیف وجود دارد.
انواع کابل Low Voltage
شاخصه های متعددی را میتوان برای گفت و گو پیرامون انواع این کابلها ملاک قرار داد. ما قصد داریم فراسنجهای اصلی را در نظر بگیریم و بر اساس آنها به بخشی از این گوناگونی اشاره کنیم:
- ولتاژ اسمی: 100/100، 300/300، 300/500، 450/750 و 600/1000 ولت (U0/U)
- کاربرد: کابل برق، کنترل یا فرمان، ابزار دقیق، تلفن و مخابراتی، شبکه، کواکسیال، جوشکاری و …
- تعداد Core (ها) : 1، 1/1، 2، 3، 3.5، 4، 5 و بیشتر
- سرشت رسانا: مس در همه انواع کابل ها، آلومینیوم در کابلهای برق 600/1000 ولت و هادیهای ترکیبی مانند CCS صرفاً در برخی از کابلهای کواکسیال
- سایز رسانا: سطح مقطع از 0.5 تا 1000 mm² یا سایزبندیهای دیگر مانند AWG
- شکل مقطع رسانای کابل: گرد یا شکل داده شده (سکتور)
- کلاس هادی: مفتولی کلاس 1 گرد re، مفتولی کلاس 2 (نیمه افشان) گرد rm یا سکتور sm، افشان کلاس 5 یا 6 گرد rf
- جنس عایق: پی وی سی، پلی اتیلن، پلی اتیلن کراسلینک (XLPE)، اتیلن پروپیلن رابر، EPDM، اتیلن وینیل استات (EVA)، سیلیکون رابر، میکا، ترموپلاستیک رابر و موارد خاص دیگر
- سرشت روکش: PCP, PE, TPE, LSHF, EVA, SiR, PUR, PVC و آمیزه های دیگر
- رنگ روکش: متنوع
- شکل مقطع نهایی کابل: گرد یا تخت
- بودن یا نبودن حفاظ الکتریکی، الکترواستاتیکی و الکترومغناطیسی: بدون شیلد و فویل، با فویل آلومینیومی، فویل آلومینیوم/ پلی استر، شیلد بافت از مس یا مس قلع اندود، ترکیب فویل و شیلد بافت، شیلد مارپیچی از مس قلع اندود و نهایتاً مفتولهای هم مرکز مسی (کنسنتریک)
- بودن یا نبودن حفاظهای مکانیکی افزوده: بدون زره، با زره از مفتولهای آلومینیومی یا فولادی گرد یا تخت، آرمر نوار آلومینیومی یا فولادی و زره بافت از استیل
کاربرد کابل های فشار ضعیف
در بند قبلی و در گفتن تنوع کاربری کابلها، فهرستوار به کاربردهای انواع کابل ولتاژ پایین اشاره شد. زمانی که از کابلهای LV سخن به میان می آید، بیشتر کابلهای برق و قدرت مدنظر هستند که برای تأمین و توزیع انرژی الکتریسیته به صورت تکفاز یا سه فاز به کار میروند. اما کابلهای دیگری مانند کنترل، تلفن و دیتا نیز که ولتاژ کار آنها در محدوده زیر 1000 ولت است، در همین جرگه قرار میگیرند.
برا این اساس، میتوان مصارف و کاربردها را در دسته های زیر تعریف نمود:
- کابلهای برق مناسب نصب در فضای داخل ساختمان و تأسیسات
- کابلهای برق مناسب نصب در فضای باز
- کابل های قدرت زیر زمینی یا قابل دفن مستقیم در زیر خاک
- کابل های الکتریکی عایقدار ویژه نصب در خطوط هوایی
- کابلهای کنترل و ابزار دقیق مناسب فضای سرپوشیده
- کابلهای فرمان و ابزار دقیق برای نصب در فضای آزاد و زمینی
- انواع کابل محافظت شده در برابر EMI
- کابلهای برق یا فرمان تخت
- کابل های تلفن
- کابلهای مخصوص جوشکاری با قوس الکتریکی
- کابلهای ضد آب یا با آب بندی کامل
- کابل های شبکه برای برقراری LAN ها
- انواع کابل کواکسیال با کاربردهای رادیویی، TV، CCTV، ماهواره ای و مخابراتی
- کابلهای مقاوم در برابر گرما و حرارت
- انواع کابل اعلام حریق و کابلهای مقاوم در برابر آتش
- کابل های برق و کنترل مقاوم در برابر روغن و هیدروکربنها
- کابل های DC و سولار
- کابلهای باس
استاندارد کابل های ولتاژ پایین
گوناگونیها در کاربرد و ساختار کابلهای ولتاژ پایین سبب شده است استانداردهای رسمی برای طراحی، تولید، آزمایش و استفاده از آنها نیز متعدد باشند. در اینجا مروری بر استانداردهای اصلی جهانی و ملی این کابلها خواهیم داشت:
- IEC 60228 و 3084 ایران: هادی های کابل ها
- IEC 60227, CENELEC HD 21.5 و 607 ایران: کابل با عایق و روکش پلی وینیل کلراید با ولتاژ اسمی تا و خود 450/750 ولت
- IEC 60502-1 و 1-3569 ایران: کابل های قدرت با عایق اکسترودد و ولتاژ اسمی 1 و 3 KV
- 1926 ایران و IEC 60245: کابلهای با عایق لاستیکی تا و خود ولتاژ 450/750 ولت
- IEC 61034: آزمون اندازه گیری چگالی دود منتشر شده از کابلها در زمان سوختن
- IEC 60754: تست اندازه گیری مقدار گازهای هالوژنی و اسیدی متصاعد شده از کابلها در حین سوختن
- 20000-1 ایران و IEC 62821: کابلهای الکتریکی با عایق و روکش گرمانرم بدون هالوژن و کم دود و ولتاژ نامی کمتر یا مساوی 450/750V
- CENELEC HD 626 S1: کابلهای توزیع برق هوایی با ولتاژ نامی 0.6/1 کیلوولت
- VDE 0815: کابلهای تلفن و سامانه های پردازش دیتا
- IEC 60189: کابلهای Indoor مخابراتی فرکانس پایین و سیستمهای الکترونیکی مشابه با روکش PVC
- TIA 568 C.2: کابلهای زوجی شبکه
- BS/EN 50117, IEC 60096, MIL C-17: کابلهای کواکسیال
- BS/EN 50090: سیستمهای الکترونیکی ساختمانها و خانه ها، کابل KNX
- BS/EN 50288-7 و BS 5308: کابلهای ابزار دقیق
- EN 50618: کابلهای سیستم فتوولتائیک
- 11219 ایران و IEC 62440: راهنمای استفاده از کابلهای الکتریکی با ولتاژ اسمی تا حداکثر 450/750 ولت
- BS 7671, IEC 60364-5-52 و 1937 ایران قسمت 52-5: انتخاب و نصب تجهیزات الکتریکی فشار ضعیف – وایرینگ
نحوه انتخاب و خرید کابل ولتاژ پایین
برای انتخاب کابل مناسب، یک راه مطمئن رجوع به همین استانداردهایی است که در بخش قبلی مورد اشاره قرار گرفتند. بر اساس آنها و مشخصات هر پروژه، میتوان نوع و سایز مناسب کابلهای ولتاژ پایین را برگزید.
این گروه مهندسی – تجاری نیز با اندوخته های فنی و تجربی خویش در کنار مشتریان است تا بهترین راه حلها را از دیدگاههای فنی و اقتصادی ارائه نماید. پس از انتخاب کابل مناسب، پیشنهادهای ممتازی برای تأمین و خرید کابل نیز به سمع و نظر مخاطبین محترم خواهد رسید. اطلاعات تکمیلی هر محصول در اختیار مشتریان قرار میگیرد تا انتخاب و خریدی قابل اطمینان داشته باشند.