منظور از Sqmm در کابل چیست؟

مفهوم Sqmm در کابل چیست؟ این پرسشِ شماری از مشتریان و جست و جو کنندگان اطلاعات کابلهاست. در این بخش از مفهوم Sq.mm در مشخصات کابلها خواهیم گفت.

به احتمال زیاد هنگامی که شما مشخصات یک سیم یا کابل را در برگه خرید، برگه استعلام قیمت، پلاک مشخصات، دیتاشیت و یا اطلاعات چاپ شده بر روی عایق یا روکش آنها میخوانید، با حروف اختصاری متعددی مواجه خواهید شد. یکی از این حروف اختصاری، Sq.mm یا مترادف آن میباشد و حالا میخواهیم بدانیم مفهوم و معنای آن چیست.

معنی Sqmm در کابل

این حروف، مخفف عبارت انگلیسی: “Square millimeter” است که ترجمه آن به فارسی میشود: «میلیمتر مربع».

میلیمتر مربع، واحدی برای اندازه گیری مساحت است. سایز یا اندازه، مفهومی اساسی در مهندیست. در حقیقت، مهندسی به معنای دانستن اندازه ها و تعیین درست آنهاست. در صنعت سیم و کابل برای گفتن سایز محصولات، چندین معیار به کار گرفته میشود. این معیارها بر پایه استانداردها تعریف و تدوین شده اند.

هنگامی که در مشخصات یک کابل، حروف اختصاری Sq.mm بعد از یک یا چند عدد درج میگردد، مقصود نمایش واحد سایز آن کابل است. برابر با استاندارد جهانی IEC، در مورد اندازه کابلها با عنوانی مانند سطح مقطع، Cross Section یا Cross-Sectional Area رو به رو میشویم.

اگر رسانای یک سیم یا کابل را به طور عرضی برش بزنیم و به سطح آن نگاه کنیم، مساحت این شکل که اغلب یک دایره است، همان سطح مقطع آن سیم یا کابل خواهد بود. ممکن است به جای Sqmm، حروف mm² نوشته شود که مترادف همان میلیمتر مربع است.

سایزبندی و تعیین اندازه بسیاری از انواع سیم و کابل برق و کابلهای کنترل، برپایه سطح مقطع یا همان مساحت هادی یا هادیهای آن میباشد.

مثالهایی از نوشتن سطح مقطع کابل ها

• Copper Power Cable 2×6 Sq.mm: کابل برق مسی دو رشته است و سایز هریک از آنها شش میلیمتر مربع میباشد.
• Control Cable 12G1.5 mm²: یک کابل فرمان 12 Core است که سطح مقطع آنها یک و نیم میلیمتر مربع میباشد و یکی از این کُرها مخصوص اتصال زمین (ارت) است.
• Instrumentation Cable 10×2×1 Sqmm: یک کابل ابزار دقیق متشکل از 10 زوج رسانای 1 میلیمتر مربعیست.
• کابل برق 16+35×3 mm²: دارای سه هادی 35 و یک هادی 16 میلیمتر مربعیست.
• کابل کنترل 1.5/4×19 Sq.mm : شامل 19 کُر با سایز یک و نیم mm² است و تعدادی مفتول مسی به عنوان شیلد آنها را در بر گرفته اند که سطح مقطع مجموع این مفتولهای مسی هم مرکز برابر با چهار میلیمتر مربع خواهد بود.
• کابل 20 کیلو ولت (25)185×1 mm²: کابلی تک کُر است که سطح مقطع آن 185 میلیمتر مربع میباشد. سطح مقطع مجموع سیمهای بخش اسکرین فلزی برابر با 25 میلیمتر مربع است.

خاطر نشان میگردد که در کابلهای قدرت ولتاژ پایین چند رشته نیمه افشان با سطح مقطع 50 میلیمتر مربع و بالاتر، از هادیهایی با مقطع مثلثی شکل استفاده میگردد. در این کابلها هر رشته، قطاعی (Sector) از یک دایره است. مشابه هادیهای گرد، مساحت این قطاع همان سطح مقطع کابل به شمار خواهد رفت.

نکات تکمیلی درباره سایز بندی کابل ها

حال که دانستیم مفهوم Sqmm و سطح مقطع کابل چیست، گفتن نکاتی پیرامون اینها خالی از لطف نخواهد بود:

• سطح مقطع را نباید با قطر اشتباه گرفت؛ همان طور که گفتیم، سطح مقطع به مساحت اشاره دارد.
• سطح مقطع کابل صرفاً مربوط به بخش هادی کابلهاست و عایق و روکش در اندازه گیری آن منظور نمیگردند.
• در سایز بندی کابلهای تلفن بر خلاف کابلهای برق، غالباً مبنا قطر هادیهای آن است نه سطح مقطع؛ مثلاً سایز 0.6×2×10 یک کابل تلفن 10 زوج است که قطر هر یک از هادیهای آن 0.6 میلیمتر میباشد.
• سطح مقطع یک رسانا رابطۀ مستقیمی با توانایی آن در عبور جریان الکتریکی دارد.
• رابطه سطح مقطع رسانا با مقاومت الکتریکی آن، معکوس است؛ یعنی افزایش سطح مقطع باعث کاهش مقاومت اُهمی میشود.
• در استاندارد جهانی IEC 60228 و استاندارد ملی 3084، سطح مقاطع استاندارد رسانای سیم و کابل ها آمده است.
• سطح مقطعهای 0.5، 0.75، 1، 1.5، 2.5، 4، 6، 10، 16، 25، 35، 50، 70، 95، 120، 150، 185، 240، 300، 400، 500، 630، 800، 1000، 1200، 1600، 2000، 2500، 3000 و 3500 میلیمتر مربع، سایزهای مندرج در استانداردهای مذبور هستند.